Πότε Ενδείκνυται η Ψυχοθεραπεία;
Η ψυχοθεραπεία αποτελεί κατάλληλη επιλογή, όταν αντιμετωπίζουμε καταστάσεις έναντι των οποίων εκδηλώνουμε ορισμένες αντιδράσεις τις οποίες βιώνουμε ως δυσάρεστες ή επώδυνες και οι οποίες επιμένουν για μεγάλα χρονικά διαστήματα. Ως παραδείγματα τέτοιων αντιδράσεων μπορούμε να αναφέρουμε: την κούραση, την έλλειψη ενδιαφέροντος / ανία, την απογοήτευση, τις ενοχές, τη ντροπή, την αηδία, το άγχος, το φόβο, την ένταση, την ταραχή, την αποθάρρυνση, τη σύγχυση («μπέρδεμα»), την αναποφασιστικότητα, την παραίτηση. Τις αντιδράσεις αυτές μπορούμε να τις εκλάβουμε ως προσωπικά σήματα που δείχνουν ότι η ζωή μας βρίσκεται σε δυσαρμονία με τις βασικές μας ανάγκες και τα φυσικά μας ένστικτα. Μας καλούν να τις νοηματοδοτήσουμε και να προβούμε σε αλλαγές.
Οι άνθρωποι που προσφεύγουν στην ψυχοθεραπεία, στη μεγάλη τους πλειοψηφία, αντιμετωπίζουν θέματα που αφορούν στις σχέσεις τους με τους σημαντικούς άλλους: τους γονείς, τα αδέλφια, τον ερωτικό σύντροφο/σύζυγο, τα παιδιά, τους φίλους, τους συναδέλφους, τον εργοδότη, τους συνεργάτες. Ακόμη και οι απώλειες μπορεί να ειδωθούν ως ρήγματα, οριστικά ή πρόσκαιρα, στις σχέσεις μας με τους σημαντικούς άλλους ή με πλευρές του εαυτού μας. Επίσης, ειδικά συμπτώματα όπως οι φοβίες, οι κρίσεις πανικού και οι σεξουαλικές δυσκολίες αποτελούν σχεσιακά φαινόμενα. Πηγάζουν, κυρίως, από τις σχέσεις μας με τους σημαντικούς άλλους και αποκρυσταλλώνονται στην προσωπικότητα, με την μορφή γνωρισμάτων (στάσεων, πεποιθήσεων, συμπεριφορών) ή στη δομή και λειτουργία του σώματος*.
Καθώς η θεραπεία προχωράει, παρατηρείται ότι η βελτίωση των συμπτωμάτων ή η απελευθέρωση από τα συμπτώματα επέρχεται ως αποτέλεσμα των αλλαγών τις οποίες πραγματοποιούν οι θεραπευόμενοι στον τρόπο με τον οποίο σχετίζονται με τον εαυτό τους και τους άλλους.
Τέλος, αξίζει να σημειώσουμε ότι ενδείξεις για την ανάγκη μας για θεραπεία μπορούμε να βρούμε στα όνειρά μας. Όταν η ονειρική μας ζωή χαρακτηρίζεται από «απουσία» ονείρων ή από συχνά δυσάρεστα όνειρα, συχνούς εφιάλτες ή επαναλαμβανόμενα όνειρα και μοτίβα, τότε η ψυχοθεραπεία είναι ο κατάλληλος χώρος για την εξέταση της ζωής μας και την αφομοίωση των μηνυμάτων που υπάρχουν στα όνειρά μας. Όπως έχει αναφέρει και ο Fritz Perls, βασικός δημιουργός της Θεραπείας Γκεστάλτ (Gestalt Therapy), «Τα όνειρα είναι η βασιλική οδός προς την ολοκλήρωση» (1992:87).
___________________________________________________________________________________________________________________
*Ωστόσο, όταν εστιάζουμε σε ένα σωματικό σύμπτωμα, πριν το αποδώσουμε σε ψυχολογικούς ή σχεσιακούς παράγοντες, θα πρέπει να αποκλείεται μέσα από ολοκληρωμένες ιατρικές εξετάσεις η ύπαρξη οργανικής αιτιολογίας.
ΠΗΓΗ: Perls, F. (1992). Gestalt Therapy Verbatim. Gouldsboro, Gestalt Journal Press (originally published in 1969 by Real People Press).
ΕΙΚΟΝΑ: Σχέδιο/Φωτ.: Κ. Κώστας
© Κωνσταντίνος Κώστας, Φεβρουάριος 2020 / Αύγουστος 2013