Η βιασύνη είναι μια βαθιά πληγή του πολιτισμού μας. Μέσω αυτής το καθετί μπορεί να μετατραπεί σε στόχο, σε αντικείμενο, σε εργαλείο και μέσο για έναν σκοπό: ο εαυτός μας, οι άλλοι άνθρωποι, οι σχέσεις, η φύση, ο έρωτας. Η βιασύνη πλήττει τις ανθρώπινες σχέσεις και η σχέση γονιού-παιδιού δεν αποτελεί εξαίρεση.

Παρατηρείται συχνά η τάση πολλών γονιών να βγάζουν γρήγορα συμπεράσματα για τα κίνητρα ή τη συμπεριφορά των παιδιών τους. Όταν αυτό γίνεται συστηματικά, δημιουργείται ο κίνδυνος να διαστρεβλώνεται η αλήθεια του παιδιού. Κάθε γονιός μπορεί να πέσει στην παγίδα. Στο σημείο αυτό θα ήθελα να μοιραστώ ένα προσωπικό παράδειγμα.

 

 

Εντυπωσιάστηκα με τον εαυτό μου: με το πόσο αυτόματα ερμήνευσα την κατάσταση του γιου μου και πόσο γρήγορα αντέδρασα. Ξαφνιάστηκα με το πόσο αυθαίρετη ήταν η ερμηνεία μου και, φυσικά, πόσο άστοχη ήταν η ενέργεια μου. Αυτό που για το γιο μου ήταν παιχνίδι, εγώ το είδα σαν μια κατάσταση δυσκολίας στην οποία έπρεπε να δώσω άμεσα λύση. Παρέκαμψα έτσι το ενδιάμεσο βήμα: να πάρω χρόνο και να ρωτήσω το γιο μου, ώστε να μου δώσει ξεκάθαρη πληροφορία για την κατάσταση  στην οποία βρίσκεται. Αυτό είναι ένα παράδειγμα που δείχνει πως αυτό που εγώ κατανοώ δεν σημαίνει ότι είναι η αλήθεια του άλλου.

Η βιασύνη προς την ερμηνεία γίνεται σοβαρό πρόβλημα , όταν είναι συστηματική, δηλαδή όταν συμβαίνει συχνά. Δυστυχώς δεν αφορά απλώς στον τρόπο που αντιλαμβανόμαστε, αλλά αποτελεί έναν τρόπο ύπαρξης για μεγάλο μέρος των ανθρώπων. Η βιασύνη σημαίνει τη συστηματική επίσπευση (συμπίεση) των φυσιολογικών ρυθμών στη λειτουργία και ανάπτυξη του οργανισμού (εαυτού) μας.

Ο άνθρωπος που βιάζεται χωρίζεται στα δύο: μια πλευρά καταλαμβάνει τον έλεγχο του εαυτού και απαιτεί και πιέζει τα πράγματα να γίνονται γρήγορα. Το άτομο οδηγείται, χωρίς να το συνειδητοποιεί, να ταυτίζεται με έναν στόχο, π.χ. να φτάσει έγκαιρα σε ένα ραντεβού, να ταΐσει τα παιδιά ή να τα βάλει για ύπνο. Οι στόχοι μπορεί να είναι άπειροι. Το καθετί μπορεί να γίνει στόχος. Το άτομο καταπιέζει τον εαυτό του.  Ωστόσο, η καταπίεση δεν περιορίζεται μόνο στο ίδιο το άτομο, αλλά επεκτείνεται και στους άλλους από τους οποίους απαιτεί να συμμορφωθούν με τους δικούς του ρυθμούς και το δικό του πρόγραμμα. Έτσι, ένας γονιός δυσκολεύεται να πάρει χρόνο και, αντίστοιχα, να δώσει χρόνο στο παιδί, προκειμένου εκείνο  να βρει μόνο του τη δική του ανάγκη, να βρει τη δική του λύση, να κάνει τη δική του επιλογή ή να πάρει τη δική του απόφαση, να κάνει τα πράγματα με τους δικούς του ρυθμούς.

Όταν η καταπίεση που ασκεί ο γονιός στον εαυτό του και, κατά συνέπεια, στο παιδί γίνεται συστηματική, τότε το παιδί «παραμορφώνεται» σε σχέση με τη δική του μοναδικότητα και  αυτό το οποίο μπορεί να γίνει.

Στο σημείο αυτό ταιριάζει η πάρα κάτω ιστορία που αναφέρουν οι Hawkins και Shohet:

 

 

Ως γονείς μπορεί να  βιαζόμαστε να κατανοήσουμε (ερμηνεύσουμε) την κατάσταση των παιδιών μας για πολλούς και διαφόρους λόγους. Είναι ιδιαίτερα σημαντικό να αρχίσουμε να παρατηρούμε αν, πότε και πώς  βιαζόμαστε στη σχέση μας με τα παιδιά μας και να θυμόμαστε ότι η βιασύνη μάς «παραμορφώνει».